Τι είναι η θεραπευτική ιππασία:
Η θεραπευτική ιππασία είναι μια εναλλακτική, ολιστική, θεραπευτική προσέγγιση για άτομα με κινητικές αναπηρίες. Είναι μια μορφή θεραπείας στην οποία χρησιμοποιείται το άλογο προκειμένου να επιτευχθούν οι θεραπευτικοί στόχοι.
Η θεραπευτική ιππασία ενεργεί στις αρθρώσεις, στη σπονδυλική στήλη, στους μυς και στο κεντρικό νευρικό σύστημα που ρυθμίζει τις κινητικές, αισθητηριακές, γνωστικές, ψυχολογικές και κοινωνικές λειτουργίες.
Η θεραπευτική ιππασία χωρίζεται σε:
Α) Κλασσική
Τοποθετείται το άτομο πάνω στο άλογο, αναλύονται οι αντιδράσεις του ως προς το άλογο ενώ η κίνηση του αλόγου επιρεάζει τον αναβάτη να επιτύχει τους στόχους της θεραπείας.
Β) Αναπτυξιακή
Εφαρμόζεται όπως η κλασσική, βασικός στόχος είναι η απρόσκοπτη μεταφορά κίνησης από την πλάτη του αλόγου στον ιππέα και η προσαρμοστικότητα του σ’αυτή την κίνηση. Ο ιππέας καθοδηγείται θεραπευτικά από την πλάτη του αλόγου και δεν προσπαθεί να επηρεάσει το άλογο με οποιονδήποτε τρόπο.
Η θεραπευτική ιππασία χωρίζεται σε τρείς κλάδους:
1) Η ιπποθεραπεία είναι η ιατρική και φυσιοθεραπευτική κατεύθυνση στη θεραπευτική ιππασία. Αυτή η θεραπευτική μορφή δεν είναι ενεργητική ιππασία, αλλά μια καθαρά ιατρική θεραπευτική μέθοδος, με την έννοια των φυσιοθεραπευτικών κινήσεων. Η θεραπεία στην ιπποθεραπεία είναι πάνω από όλα παθητική προσαρμογή του ενδιαφερομένου στον ρυθμό και στην κίνηση του αλόγου.
Ιπποθεραπεία
2) Η θεραπευτική εκπαιδευτική ιππασία εφαρμόζεται από εξειδικευμένους επαγγελματίες ως ατομική ή ομαδική μορφή και περιλαμβάνει ασκήσεις για τη βελτίωση των μαθησιακών, σωματικών και ψυχοκινητικών ικανοτήτων. Το άλογο είτε καθοδηγείται από τον οδηγό του είτε ιππεύεται αυτόνομα από τον ασκούμενο.
3) Η ψυχοθεραπεία με άλογο στηρίζεται στην ψυχαναλυτική δυναμική για την αντιμετώπιση κυρίως των ψυχώσεων, των καταθλίψεων και του ιδρυματισμού και έχει ως στόχο να αναπτύξει στον ψυχικά πάσχοντα δεξιότητες που η ψυχική νόσος έχει αναστείλει. Έτσι, ο ωφελούμενος αποκτά κινητικές, νοητικές και κοινωνικές δεξιότητες.
Στόχοι θεραπευτικής ιππασία:
q Στατική ισορροπία
q Ευθυγράμμιση σώματος
q Στατικός έλεγχος των κινήσεων
q Κινητικές δεξιότητες
q Κινητοποίηση (αποφυγή καθηλώσεων)
q Στατική σταθερότητα και έλεγχος της κεφαλής
q Συχνή εξάσκηση και θεραπεία
q Βελτίωση της ψυχολογικής κατάστασης
Η κινητικότητα είναι μια πολύπλοκη λειτουργία με διάφορες μορφές που μπορεί να ποικίλουν ξεκινώντας από μια απλή αντανακλαστική κίνηση και φθάνοντας σε μια πιο σύνθετη εκούσια κίνηση.
Σε φυσιολογικές συνθήκες, οι μύες μας βρίσκονται σε μια ελαφρά συνεχή σύσπαση. Αυτό το φυσιολογικό φαινόμενο ονομάζεται μυϊκός τόνος και είναι απαραίτητος για να διατηρεί το σώμα μας τη φυσική του στάση, καθώς και για να διατηρούνται οι μύες μας σε ετοιμότητα όταν θέλουμε να επιτελέσουμε μια κίνηση. Ο μυϊκός τόνος, εξαρτάται από την ίδια τη σύσταση του μυός αλλά και από αντανακλαστικούς παράγοντες που ρυθμίζουν τις απαραίτητες μεταβολές που πρέπει να υφίσταται ο τόνος ώστε να διατηρηθεί η ισορροπία στην όρθια θέση και σε διάφορες άλλες θέσεις καθώς και η ισορροπία στη διαδοχή των κινήσεων. Η λειτουργία του τόνου στο φυσιολογικό μυ εξαρτάται από τη λειτουργία ενός ιδιοδεκτικού αντανακλαστικού τόξου. Η φυσιολογική βάση του μυϊκού τόνου συνίσταται στο μυοτατικό αντανακλαστικό το οποίο προκαλεί την αντανακλαστική σύσπαση του μυός. Σε περιπτώσεις κινητικής αναπηρίας παρατηρείται διαταραχή στον μυϊκό τόνο.
Η σπαστικότητα αποτελεί μία μορφή διαταραχής του μυϊκού τόνου, όπου υπάρχει υπερβολική σύσπαση των μυών, σε βαθμό που ακόμη και σε άτομα με σχεδόν φυσιολογική μυϊκή ισχύ, είναι αδύνατο να εκτελεστούν ομαλά οι εκούσιες κινήσεις. Παθήσεις όπως η εγκεφαλική παράλυση, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, βλάβες του νωτιαίου μυελού, σκλήρυνση κατά πλάκας και άλλες νευροεκφυλιστικές καταστάσεις είναι αιτίες για την ανάπτυξη σπαστικότητας.
Που ωφελεί η θεραπευτική ιππασία:
¨ Αναπτύσσει τη συμμετρία του σώματος.
¨ Βελτιώνει την ισορροπία, τη σωστή στάση του σώματος και τον έλεγχο της κεφαλής.
¨ Ομαλοποιεί τον μυϊκό τόνο και μειώνει τη σπαστικότητα.
¨ Προκαλεί την αναχαίτιση παθολογικών προτύπων κίνησης.
¨ Βελτιώνει τη βάδιση.
¨ Γυμνάζει παθητικά, με συγκεκριμένες τρισδιάστατες κινήσεις της ράχης του αλόγου.
¨ Βελτιώνει την καρδιοαναπνευστική λειτουργία και αντοχή.
¨ Βοηθά να αναπτυχθούν σημαντικά οι μύες του κορμού.
¨ Βελτιώνει την ποιότητα και την ένταση του λόγου.
¨ Συντονίζει τις κινήσεις και αυξάνει το εύρους κίνησης των αρθρώσεων.
¨ Αυξάνει την αντίληψη και τον έλεγχο των κινήσεων του ιππέα.
¨ Αυξάνει την προσοχή, την οπτικοκινητική ικανότητα και τον προσανατολισμό.
¨ Βοηθάει τον αναβάτη να ξεπεράσει διάφορες φοβίες, όπως ο φόβος της κίνησης του αλόγου.
¨ Αναπτύσσει σχέση σεβασμού ανάμεσα σε ιππέα και άλογο και καλλιεργεί το αίσθηµα σεβασµού και αγάπης προς τα ζώα.
¨ Τονώνει ψυχολογικά, αυξάνει αισθητά τον αυτοσεβασμό και την αυτοπεποίθηση του ιππέα και μειώνει την εσωστρέφεια.
¨ Αναπτύσσει τον αυτοέλεγχο, την υποµονή και επιµονή.
Αντενδείξεις για τη χρήση της θεραπευτικής ιππασίας:
Η θεραπευτική ιππασία μπορεί να βοηθήσει θεραπευτικά σχεδόν όλες τις κινητικές, αισθητηριακές και ψυχολογικές διαταραχές, εντούτοις υπάρχουν κάποιες παθήσεις για τις οποίες είναι απαγορευτική. Η επιληψία όταν δεν είναι φαρμακευτικά σταθμισμένη ή οι κρίσεις είναι grand mal, η ιππασία θα πρέπει να αποφεύγεται. Σοβαρές μορφές σκολίωσης ή η νόσος του Scheuermann (θωρακική κύφωση) επίσης αποτελούν αντένδειξη, καθώς και ασθένειες που σχετίζονται με παθήσεις του αίματος. Απόλυτη αντένδειξη όμως αποτελούν οι αλλεργίες στην σκόνη, στην άμμο του ιπποδρομίου και στις τρίχες του αλόγου.
