Εισαγωγή

 Η παραπληγία και η τετραπληγία είναι αποτέλεσμα βλάβης του νωτιαίου μυελού που μπορεί να εντοπίζεται στην αυχενική, θωρακική ή οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης η οποία έχει σαν συνέπεια την κινητική δυσλειτουργία του ατόμου. Η αναπηρία μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη ανάλογα με την έκταση και το σημείο της βλάβης. Μια βλάβη του νωτιαίου μυελού στην θωρακική ή οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης μπορεί να οδηγήσει σε παραπληγία στην οποία τα κάτω άκρα δεν μπορούν να κινηθούν. Ανάλογα με το επίπεδο της βλάβης στην θωρακική μοίρα μπορεί να υπάρχει και παράλυση στις μυϊκές ομάδες του κορμού. Κακώσεις στον νωτιαίο μυελό της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης μπορεί να οδηγήσουν σε τετραπληγία όπου παραλύουν οι μύες του άνω άκρου, κορμού και του κάτω άκρου. Βλάβη στα υψηλά επίπεδα της αυχενικής μοίρας δεν είναι συμβατή με την ζωή λόγω παράλυσης των αναπνευστικών μυών.

Οι βλάβες του νωτιαίου μυελού συνήθως οφείλονται σε τροχαία ατυχήματα ή σε πτώσεις από μεγάλο ύψος. Λοιμώξεις ή όγκοι είναι άλλες αιτίες οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν παραπληγία ή τετραπληγία.

ΚΑΤΑΚΛΙΣΕΙΣ

Κατάκλιση ορίζεται η κυτταρική νέκρωση μιας περιοχής του σώματος που προκαλείται από διακοπή της μικροκυκλοφορίας, στους ιστούς αυτής της περιοχής, υπάρχουν εξωτερικοί και εσωτερικοί παράγοντες δημιουργίας κατάκλισης.

 Εξωτερικοί παράγοντες

• συνδυασμός τριβής και πίεσης
• η θέση στο κρεβάτι ασθενών με κλινοστατισμό επί μακρόν
• υγρασία εκκρίματα και απεκκρίματα, όπως ούρα, κόπρανα, πλημμελή καθαριότητα και φροντίδα μετά χρήση δοχείου εφίδρωση η άλλα υγρά του σώματος μαλακώνουν το δέρμα και αποτελούν εστίες ανάπτυξης μικροβίων.

 Εσωτερικοί  παράγοντες

• ελαττωμένη θρέψη
• ελάττωση μυικής μάζας
• ατροφικό δέρμα
• καταβολικά φάρμακα κορτικοειδή
• κωματώδεις και συγχυτικές καταστάσεις
• θέσεις δημιουργίας κατακλίσεων  

το 95% περίπου των κατακλίσεων δημιουργούνται στο κάτω μέρος του σώματος

• πτέρνες, σφυρά , μείζονας τροχαντήρας , κόκκυγας
• γόνατα, αγκώνες, ωμοπλάτη
• ακανθώδεις αποφύσεις σπονδυλικης στήλης
• ινιακό οστό
• πτερύγια αυτιών

 Στάδια εξέλιξης κατακλίσεων

Ιστικές βλάβες 1^ο στάδιο

• Ø ερυθρότητα που δεν υποχωρεί μετά 15-20 λεπτά από την αλλαγή θέσεως.
• Ø θερμότητα
• Ø πόνος- νεύρωση ανέπαφη
• Ø δέρμα ανέπαφο 

Νοσηλευτική φροντίδα 1^ου σταδίου

• Ø αλλαγή θέσης κάθε 1-2 ώρες.
• Ø σαπούνισμα με χλιαρό νερό και μαλακό σαπούνι.
• Ø επάλειψη δέρματος με προστατευτική αλοιφή η spray τουλάχιστον 4 φορές την ημέρα.

 Ιστικές βλάβες  2^ο στάδιο

• Ø Λέπτυνση δέρματος με χρώμα υποκύανο ή σκοτεινόχρωμο.
• Ø Εμφάνιση επιπολής φυσαλίδας με ερυθρότητα στη γύρω περιοχή .
• Ø Λύση συνέχειας δέρματος που αφορά την επιδερμίδα ιστική βλάβη χωρίς βάθος.

Νοσηλευτική φροντίδα 2^ου σταδίου 

• Ø Χρήση όλων των παραπάνω
• Ø Πλύσιμο με αντισηπτικό διάλυμα για το δέρμα ή φυσιολογικό ορό.
• Ø Τοποθέτηση κρέμας και κάλυψη της εξέλκωσης με επίδεσμο ζελατίνας.
• Ø Επίθεμα τύπου π.χ. Duoderm για την πρόληψη μόλυνσης και τριβής.

 Ιστικές βλάβες 3^ου σταδίου

• Ø Βαθύτερη βλάβη περιλαμβάνει υποδόριο ιστό με τάση για επέκταση στους μύς και τα οστά .
• Ø Πιθανή εμφάνιση εσχάρας, πυορροούσα λευκάζουσα ή κιτρινωπή.

 Νοσηλευτική φροντίδα  3^ου σταδίου

• Ø Περιποίηση της περιοχής και αφαίρεση νεκρωμάτων
• Ø Καθαρισμός και φροντίδα όπως  παραπάνω, χρήση ειδικών επιθεμάτων σε αλοιφή.

Ιστικές βλάβες 4^ου σταδίου

• Ø Επέκταση της βλάβης στους μύς και τα οστά
• Ø Εμφάνιση νεκρωμάτων, μόλυνση,εκροή, συχνά δυσοσμία, στοιχεία που παρεμποδίζουν την ανάπτυξη κοκκιώδους ιστού.

Νοσηλευτική φροντίδα 4^ου σταδίου

• Ø Χρήση όσων αναφέρονται στο 3^ο στάδιο
• Ø Χειρουργικός καθαρισμός – νεαροποίηση χειλέων ελκωτικής επιφάνειας.
• Ø Σε προβληματικές καταστάσεις χειρουργικός καθαρισμός και πλαστική.